Đại sứ EU: Quan hệ EU - Việt Nam phát triển sinh động trên mọi lĩnh vực

Đại sứ Liên minh châu Âu (EU) tại Việt Nam Julien Guerrier có bài viết nhân kỷ niệm Ngày châu Âu 9/5, trong đó nhấn mạnh tới các trụ cột của mối quan hệ đang phát triển mạnh mẽ và sinh động giữa EU và Việt Nam.

Ngày 9/5, Liên minh châu Âu kỷ niệm "Ngày châu Âu", đánh dấu tuyên bố có tầm nhìn chiến lược được đưa ra vào ngày 9/5/1950 bởi cựu Ngoại trưởng Pháp Robert Schuman.

Chỉ 5 năm sau khi Thế chiến 2 kết thúc, Robert Schuman đã kêu gọi hướng đến sự thống nhất và hòa bình châu Âu, để các cuộc chiến tranh có thể lùi về quá khứ.

Mục tiêu này đã thành công: Liên minh châu Âu (EU) đã đảm bảo hòa bình cho người dân của mình, cũng như sự thịnh vượng và tự do; các nguyên tắc như quyền và tự do cá nhân, quản trị dân chủ, pháp quyền và một tiêu chuẩn sống hài hòa cho người dân đã trở thành những trụ cột trong xã hội; sự thống nhất trong sự đa dạng.

Hòa bình hiện diện trong khối EU, nhưng chiến tranh vẫn diễn ra xung quanh chúng ta, ở Ukraine, ở Gaza và ở những nơi khác trên thế giới. Tôi thấy không có dịp nào tốt hơn ngày này để nghĩ tới những lời của chính Robert Schuman: "Không thể bảo vệ hòa bình thế giới, nếu không có những nỗ lực mang tính sáng tạo và tương xứng với những mối nguy hiểm đang đe dọa nền hòa bình này".

Về phần mình, với tư cách là một đối tác với trách nhiệm toàn cầu, EU cam kết duy trì các giá trị và lợi ích cơ bản mà chúng tôi chia sẻ với rất nhiều bên trên thế giới. Những thách thức mà chúng tôi đang phải đối mặt ngày nay khuyến khích chúng tôi hợp tác chặt chẽ với cộng đồng quốc tế, để giúp thế giới được ổn định và đảm bảo sự tôn trọng luật pháp quốc tế.

"Ngày châu Âu" là cơ hội để chúng tôi kỷ niệm những thành tựu trong quá khứ, và cũng là dịp để nhìn về phía trước, để cùng nhau định hình tương lai châu Âu và truyền cảm hứng cho các mối quan hệ đối tác vượt ra ngoài biên giới châu Âu.

Hơn bao giờ hết, EU mong muốn theo đuổi "Quyền tự chủ Chiến lược" và định hình chính sách đối ngoại theo những điều kiện riêng của mình. Chúng tôi đang vươn tới châu Á với chiến lược kết nối châu Âu và châu Á, thúc đẩy kết nối mang tính bền vững, dựa trên quy tắc và toàn diện.

Chiến lược hợp tác của EU ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương được thông qua vào năm 2021 thể hiện sự công nhận của EU về tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực này, cũng như thể hiện cam kết tăng cường sự hiện diện và hợp tác với các đối tác Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Việt Nam là một đối tác trung tâm trong chiến lược này. Do vậy, chúng tôi tự hào rằng mối quan hệ song phương EU - Việt Nam đã phát triển rất mạnh mẽ và sinh động trong tất cả các lĩnh vực hợp tác trong những thập niên vừa qua.

EU - một đối tác kinh tế

Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA) đã nâng mối liên kết thương mại giữa hai nước lên tầm cao chưa từng thấy, với mức tăng thương mại khoảng 40% kể từ khi hiệp định có hiệu lực vào năm 2020.

EVFTA cũng góp phần nâng cao sức hấp dẫn của Việt Nam đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), trong mắt các nhà đầu tư EU cũng như ngoài EU. EU là đối tác FDI lớn thứ 6 của Việt Nam trong số khoảng 100 quốc gia đầu tư vào nước này. Dữ liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra rằng, EU có tổng vốn đầu tư khoảng 28 tỷ euro với khoảng 2,450 dự án. Các nhà đầu tư EU tiếp tục đầu tư thêm 800 triệu euro vào Việt Nam trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9/2023, ngay cả khi xu hướng toàn cầu là giảm đầu tư ở những vùng địa lý xa.

EU - một đối tác phát triển

Chiến lược Cửa ngõ Toàn cầu của EU nhằm đầu tư vào cơ sở hạ tầng bền vững đang mang lại lợi ích cho Việt Nam, trong đó EU và các quốc gia thành viên là đối tác ODA lớn của Việt Nam, và thực tế là nhà tài trợ tài trợ lớn nhất. Chỉ riêng EU đang có một danh mục dự án trị giá gần 300 triệu euro tiền tài trợ, với 160 triệu euro khác đang được chuẩn bị. Các ưu tiên bao gồm tăng trưởng xanh bền vững, việc làm bền vững và kinh doanh có trách nhiệm, quản trị tốt, pháp quyền và nhân quyền.

Để thực hiện các dự án này, EU đang hợp tác chặt chẽ với các cơ quan nhà nước, bao gồm một số Bộ chiến lược và các đối tác nhà nước khác ở cấp trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã, cũng như với các tổ chức xã hội dân sự và phi nhà nước.

EU rất coi trọng Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền, đặc biệt là các quyền dân sự và chính trị, quyền môi trường, quyền của người lao động và quyền trẻ em. Đây là lý do chúng tôi hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực cải cách tư pháp và tiếp cận công lý, đặc biệt coi trọng vai trò của các chủ thể phi nhà nước trong nước và quốc tế. Đóng góp của họ cho xã hội và sự bền vững là vô giá và cần được ghi nhận và khuyến khích hơn nữa. Chúng tôi hoan nghênh những tiến bộ đáng khích lệ của Việt Nam về phụ nữ, trẻ em và quyền LGBTQ+, đồng thời hy vọng sẽ có những tiến bộ hơn nữa trong các lĩnh vực này và các lĩnh vực nhân quyền khác, đặc biệt là trong nhiệm kỳ của Việt Nam trong Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc.

EU - một đối tác trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu

Nằm trong chiến lược "Cửa ngõ Toàn cầu" và cùng với các quốc gia thành viên trên tinh thần "Nhóm châu Âu" (Team Europe), EU cũng tích cực hỗ trợ thực hiện các dự án quy mô lớn như bể chứa thủy điện đầu tiên ở Bác Ái, tỉnh Ninh Thuận. Sáng kiến này tượng trưng cho những kết nối bền vững và đáng tin cậy, hoạt động vì con người và hành tinh, đồng thời giúp giải quyết những thách thức cấp bách nhất về biến đổi khí hậu.

Các dự án này góp phần vào Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JET-P) với Việt Nam, mà Nhóm Đối tác Quốc tế do EU và Vương quốc Anh điều phối, đã cam kết hỗ trợ 15 tỷ euro để hỗ trợ Việt Nam trên con đường hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Trong những tháng qua, Việt Nam đã thành lập thành công Ban Thư ký JET-P và cùng nhau triển khai "Kế hoạch huy động nguồn lực" của JET-P tại COP28 với sự chứng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Bây giờ chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc để thực hiện Kế hoạch Huy động Tài nguyên trong các dự án cụ thể và bằng cách giải quyết việc phát triển khung pháp lý và cơ sở hạ tầng như lưới truyền tải thông minh, lưu trữ điện, năng lượng mặt trời và gió ngoài khơi.

Hành động chống biến đổi khí hậu là trọng tâm trong chính sách của EU ở cả trong và ngoài khối.

EU - một đối tác an ninh quốc phòng

An ninh và quốc phòng là những ưu tiên chính trong sự tham gia của EU với các đối tác của chúng tôi do Đại diện cấp cao của EU và Phó Chủ tịch Ủy ban đối ngoại châu Âu Josep Borrell dẫn đầu. Về sự hợp tác của hai nước trong lĩnh vực này, tôi rất biết ơn Việt Nam đã đóng góp quân nhân cho Phái đoàn Huấn luyện của EU tại Cộng hòa Trung Phi và tham gia các cuộc thảo luận của hai nước về an ninh hàng hải. Sự hiện diện và lợi ích của EU đối với sự ổn định của khu vực đã được nhấn mạnh vào tháng trước với việc tàu khu trục Pháp ghé cảng Đà Nẵng.

"Ngày châu Âu" nhắc nhở chúng ta rằng những người đã từng chiến đấu chống lại nhau có thể quyết định lật sang trang khác, ôm lấy nhau một lần nữa và xây dựng một tương lai chung hòa bình, thịnh vượng và tự do. Chúng ta hãy phát huy những thành tựu của mối quan hệ đối tác sâu rộng mà EU và Việt Nam đã phát triển cho đến nay, để gắn kết hơn nữa và xây dựng một tương lai hợp tác thậm chí còn tươi sáng hơn vì lợi ích chung của chúng ta.